Historia

Początki osadnictwa w Muszynie sięgają aż do XIII i XIV wieku. Istnieją dowody, że ziemie muszyńskie były związane z popradzkim Szlakiem Handlowym.

Zapisaną historię Muszyny można podziwiać do dziś, dzięki świetnie zachowanym zabytkom. Do nich zaliczają się m.in. ruiny zamku. Odkrycia archeologiczne wykazały, że wcześniej istniał drewniany grodek, który był pierwszym obiektem, wznoszącym się na szczycie pasma Koziejówka. W XIV wieku grodek wzmocniono kamieniami i częściowo obmurowany. Dopiero w 1390 roku zbudowano zamek, którego zadaniem było bronienie granic oraz szlaków handlowych.

Kolejnym interesującym punktem na historycznej mapie Muszyny jest zachowany Podzamkowy Zespół Dworski, składający się z: Dworu Starostów, który niedawno został odnowiony, a dzisiaj jest siedzibą Miejsko – Gminnego Ośrodka Kultury w Muszynie, Kordegardy, pochodzącej z przełomu XVIII i XIX wieku oraz rekonstrukcji Zajazdu, który obecnie jest siedzibą Muzeum Regionalnego "Państwa Muszyńskiego" oraz Centrum Informacji Turystycznej.

Świetnie zachowanym zabytkiem jest mieszczańska zabudowa mieszkalna z przełomu XIX/XX wieku. Domy ustawione są w jednej linii, równolegle do ulicy. Charakterystycznym elementem architektonicznym jest drewniana brama z półkolistym nadprożem w elewacji frontowej. Warto zwrócić szczególną uwagę na dom pod numerem 7, ponieważ tutaj mieściła się siedziba konfederatów barskich.

Miłośnicy architektury sakralnej nie będą się nudzić, ponieważ na terenie gminy Muszyna można zwiedzić kompleks zabytkowych łemkowskich cerkwi. Jedna z nich z ok. 1600 r. – Cerkiew pw. św. Jakuba Młodego Apostoła wpisana jest na Listę Kulturowego Dziedzictwa UNESCO. Interesujące jest to, że architektura cerkiewna kształtowała się przez wiele wieków, więc widać wpływy różnych kultur na wystrój cerkwi, m.in. wpływ Bałkan i Rusi, później sztuki małopolskiej.

Innym zabytkiem sakralnym jest kościół św. Józefa w Muszynie. Został zbudowany w 1676-1728 roku. W piwnicach zachowała się stara studnia, oprócz tego w obejściu przetrwała szopa i stodoła. Co ciekawe, kościół pierwotnie pełnił również funkcję obronną, wskazują na to stanowiska strzelnicze w kondygnacji strychowej.

Idealnym dopełnieniem wcześniej wymienionych zabytków są stare kapliczki, przedstawiające świętego Floriana oraz świętego Nepomucego. Obydwie zbudowane w stylu klacysystycznym. Na początku XX wieku pełniły funkcję ołtarzy w czasie obchodów święta Bożego Ciała.

Przy ulicy Ogrodowej zachował się stary cmentarz żydowski. Obecnie zachowało się jedynie 84 obiektów, niestety w różnym stopniu uszkodzona lub zachowane jedynie fragmentarycznie. Jednak sądząc po rozplanowaniu cmentarza, w 1939 roku mogło mieścić się tutaj ok 300 lub więcej pochówków.